دکتر رضا آمری نيا: كاهش غير طبيعي در سلولهاي خوني چه از نظر تعداد و چه از نظر افت هموگلوبين كم خوني ناميده مي شود با توجه به اينكه اكسيژن براي رسيدن به بافتهاي بدن نياز به گلبولهاي قرمز دارد در كم خوني ها اين مسئله دچار اختلال مي گردد. علت اصلي كم خوني بايستي توسط پزشك سريع تشخيص داده شود و درمان آن به سرعت آغاز گردد.
كم خوني ممكن است بعلت كمبود آهن ايجاد شود و درحالاتي چون خونريزي شديد در دوران قاعدگي‘ زخم ها و خونريزي هاي دستگاه گوارش‘ حاملگي‘ شير دهي‘ اهداي خون‘ سرطانهاي كوليل شود اين بيماري همچنين ممكن است در اثر بيماريهاي « خود ايمني» بوجود آيد در اين گروه از بيماريها دستگاه ايمني بدن به علت تشخيص غلط برعليه خود بدن آنتي بادي ترشح مي كندو سلولهاي طبيعي را از بين مي برد.
كم خوني ممكن است در اثر اختلال در سيستم توليد خون در مغز استخوان صورت گيرد. اين اختلال معمولاٌ بدنبال التهاب در مغز استخوان ايجاد مي شود. سرطان شيميايي مسموم كننده و تشعشات راديواكتيو ممكن است از علل مهم التهاب و اختلال مغز استخوان باشد.
از علل مهم كم خوني ها مي توان به كاهش ويتامين هاي B12 , B6 اسيد فوليك و مس اشاره كرد . همچنين داروهاي ضد التهاب‘ آنتي بيوتيك ها و مشروبات الكلي نيز در بروز كم خوني تاثير بسيار مهمي دارند. ژنيتيك و مسائل مربوط به آن در ايجاد كم خوني ثابت شده است.
علايم كم خوني شامل ضعف‘ بي حالي‘ رنگ پريدگي‘ سرگيجه يا سنكوپ‘ عدم تمركز ‘ تحريك پذيري‘ التهابات راجع و كاهش سطح هوشياري مي باشد.
در كم خوني ها با توجه به كم شدن تعداد گلبولهاي قرمز اكسيژن رساني به بافتهاي بدن دچار اختلال مي شود و براي جبران اين وضعيت تعداد ضربات قلب افزايش مي يابد كه اگر كم خوني مزمن شود ممكن است منجر به عوارض قلبي گردد.
نوعي از كم خوني كه اصطلاحاٌ كم خوني پرنيشيوس (pernicious) ناميده مي شود در اثر كمبود ويتامين B12 ايجاد مي گردد اين بيماري با كاهش تعداد گلبولهاي بالغ در مغز استخوان تشخيص داده مي شود اين نوع از كم خوني معمولاٌ بعلت نقص ژنتيكي در ترشح ماده اي بنام «فاكتور داخلي » در دستگاه گوارش است كه نقش مهمي در جذب ويتامين B12 از دستگاه گوارش دارد.
افرادي كه از رژيم هاي گياهخواري استفاده مي كنند معمولاٌ مستعد اين نوع كم خوني هستند چراكه ويتامين B12 در گياهان يافت نمي شود البته لازم به توضيح است با توجه به فراواني اسيد فوليك در گياهان علايم مربوط به كمبود ويتامين B12 با اسيد فوليك پوشانده مي شود علايم كم خوني پرنيشيوس شامل ضعف‘ اخلالات دستگاه گوارش زبان كبابي‘ زردي خفيف پوست‘ اختلالات عصبي‘ اسهال و كاهش هوشياري مي باشد.
كم خوني «داس شكل» نوعي از كم خوني هاست كه در آن گلبولهاي قرمز بشكل خميده در مي آيند به هم مي چسبند و درسيستم خونرساني ايجاد اختلال مي كنند كه اين مسئله باعث اشكال در اكسيژن رساني مي گردد اين بيماران براي درمان بسيار نيازمند به اسيد فوليك هستند.
درمان كم خوني بستگي به علت بيماري دارد كه بايستي حتماٌ در مورد كشف علت آن اهتمام ورزيد ذكر اين نكته هم ضروري است كه چاي حاوي ماده اي بنام تانين است كه مي تواند در جذب آهن ايجاد اختلال بكند.
مواد مغذي مفيد در كم خوني ها:
- آهن
- ويتامين A كه در فعال كردن آهن نقش مهمي دارد
- ويتامين C كه در جذب آهن بسيار موثر است
- ويتامين B6كه در صورت كمبود مصرف آن لازم است
- ويتامين B12 كه در صورت كمبود آن لازم است مصرف شود
- فوليك اسيد: كه در صورت كمبود آن لازم است مصرف شود
- مس: كه در صورت كمبود مصرف آن لازم است
مواد غذايي مفيد براي كم خوني ها:
- ميوه جات تازه
- زرد آلوي خشك
- كشمش
- ميوه هاي خشك
- توت سياه
- سبزيجات تازه
- سبزيجات با برگ سبز
- چغندر
- باقلا و لوبيا
- حبوبات
- جو
- كدو
- شير كم چرب
- ماهي
- تخم مرغ
- گوشت ماكيان
- گوشت قرمز
- جگر
- آب تمشك
- آب هويج
لينک روزنامه: http://www.iran-newspaper.com/1384/841027/html/women.htm