نوشابه هاي انرژي زا در واقع نوشيدني هايي هستند که افزودني هايي از قبيل محرک هاي مجاز، ويتامين ها (خصوصا ويتامين هاي گروه B) و مواد معدني که توليد انرژي مي کنند، در آنها به کار رفته است. ديگر مواد متشکله ي اين نوشيدني ها اغلب کافئين، گياه گوآرانا(GUARANA)، دانه قهوه، ساخارين(قند مصنوعي) و کراتين هستند.
در برخي از آنها ممکن است مقدار زيادي گلوکز يا شکر نيز به کار رفته باشد. طرفدار اين نوع نوشيدني ها بيشتر جوانان، دانش آموزان، افراد پر تحرک و ورزشکاران هستند. براي اينکه اين نوشيدني ها هر چه بيشتر به نوشابه هاي عادي شبيه شوند، به اغلب آنها اسانس و رنگ اضافه مي کنند.
تاريخچه :
JOLT COLA ( نوشابه اي با ميزان کافئين بسيار زياد) به عنوان اولين نوشابه ي انرژي زا، از سال 1980 در آمريکاي شمالي به بازار آمد. در اين نوشابه درصد کافئين و شکر بيشتر از حد معمول بود و خريداران آن اغلب جوانان، افراد پر تحرک و متخصصين بودند.
هر چند خريداران مي دانستند اين نوشابه صد در صد سالم نيست، اما همين که به آنان امکان مي داد ساعات بيشتري از روز را کار کنند برايشان کافي بود. بعدها اين نوشابه درميان افرادي که کارهاي فني انجام مي دادند رايج شد.
امروزه در بين متخصصين کامپيوتر، هکرها و به طور کلي افرادي که ساعت ها مقابل کامپيوتر مي نشينند و کمتر مي خوابند، بيشترين مصرف را دارد. JOLT COLA هنوز به عنوان يک نوشابه انرژي زاي شناخته شده در سراسر دنيا به فروش مي رسد. در حال حاضر RED BULL هفتاد درصد از بازار فروش اين نوع نوشابه ها را در دست دارد.
در کشور ژاپن قدمت اين نوشابه ها به سال 1960 برمي گردد. در آن زمان اين نوشيدني در بطري هاي دارو به فروش مي رسيد و آن دسته از کارگران ژاپني که مجبور بودند شب ها بيدار بمانند از آن استفاده مي کردند.
مواد اعتياد آوري که در اين نوشابه هاي انرژي زا وجود دارند، کافئين و گياه گوآرانا (GUARANA) است که مصرف زياد و طولاني مدتشان باعث مي شود به آنها عادت کنيم. البتهاز آنجايي که ترک اين مواد کار سختي نيست و سردرد از اصلي ترين عواقب آن است، اعتياد به نوشابه هاي انرژي زا معمولا جنبه رواني دارد.
متفاوت با نوشابه هاي ورزشي :
نوشابه هاي انرژي زا با نوشابه هاي ورزشي (SPORTS DRINKS) متفاوت هستند. اکثر نوشابه هاي انرژي زا شکر و کافئين فراواني دارند، در حاليکه نوشابه هاي ورزشي براي متعادل کردن ميزان مواد قندي، آب و مواد مغذي مصرف مي شوند و درصد اين مواد در آنها معادل مقداري است که در بدن موجود است.
آيا اين نوشابه ها اعتياد آور است؟
مواد اعتياد آوري که در اين نوشابه ها وجود دارند، کافئين و گياه گوآرانا (GUARANA) است که مصرف زياد و طولاني مدتشان باعث مي شود به آنها عادت کنيم (درصد اين مواد در نوشابه هاي انرژي زا تقريبا با مقدار آنها در قهوه برابر است ، البته ميزان کافئين در انواع مختلف قهوه ها بسته به ميزان برشته شدن دانه هايش، متفاوت است).
از آنجايي که ترک اين مواد کار سختي نيست و سردرد از اصلي ترين عواقب آن است، اعتياد به نوشابه هاي انرژي زا معمولا جنبه رواني دارد.
منبع: تبیان
