اين روزها چربي خون بالا يكي از مشكلات معمول افراد مسن است. حتي آن‌قدر شيوع پيدا كرده كه سن مبتلايان به آن كاهش هم يافته و در جوان‌ترها هم چربي بالا را در برگه آزمايش‌شان مي‌بينيم. حتماً شنيده‌ايد كه با رعايت نكات تغذيه‌اي مي‌توان به شكل چشمگيري ميزان آن را كاهش داد اما اين بار مي‌خواهيم درباره تازه‌ترين اخبار براي كاهش اين فاكتور بالا برنده احتمال سكته قلبي صحبت كنيم.
شايد باور نكنيد اگر بگوييم كه يك مطالعه تازه نشان مي‌دهد، ميزان كلسترول خون در فصل‌هاي متفاوت سال تغيير مي‌كند. در اين راستا پزشكان آمريكايي آزمايش‌هايي را روي 517 انسان سالم طي يك دوره يك‌ساله انجام داده‌اند. اين پزشكان به اين نتيجه رسيده‌اند كه سطح كلسترول خون اين افراد درطول سال تغيير مي‌كند و در زمستان به اوج و درفصل تابستان به كمترين حد مي‌رسد. آنها با انتشار مقاله‌اي در نشريه <آرشيوهاي طب داخلي> اظهار مي‌دارند براساس مطالعات انجام شده ممكن است در برخي تشخيص‌هاي طبي، به اشتباه كلسترول خون بيش از حد بالا تلقي شود. گفتني است كلسترول بالا احتمال ابتلا به ناراحتي‌هاي قلبي را افزايش مي‌دهد.
كليه افرادي كه در اين مطالعه شركت كردند از نزديك تحت نظر پزشكان قرار داشتند تا اطمينان حاصل شود آنها در زمان مطالعه رژيم غذايي يا عادات روزمره خود را تغيير نداده‌اند. پس از بررسي‌هاي متعدد، پزشكان دريافتند كه افزايش كلسترول در برخي از اشخاص ناشي از تغيير ات فصلي است: مطالعه روي اين گروه نشان داد كه در مجموع تعداد كساني كه كلسترول خونشان در فصل زمستان بالاست، 22 درصد بيش از افرادي است كه كلسترول خونشان تابستان‌ها بالا است. اين يافته علمي در حالي منتشر شد كه دانشمندان در دانشگاه راكفلر گزارش دادند ژني را كه ممكن است در توسعه كلسترول نقش كليدي ايفا كند شناسايي كرده‌اند. از سوي ديگر،آزمايش‌ها روي موش نشان داده است كه اين ژن در حيواناتي كه غذاهاي سرشار از كلسترول مصرف مي‌كنند بيش از حد فعال است. اين گروه از دانشمندان در گزارش خود در نشريه <اقدامات آكادمي‌ملي علوم> اعلام كرده‌اند براي پي بردن به پديده‌اي مشابه در انسان بايد تحقيقات گسترده‌تري انجام شود. به گفته آنها، در صورت تشابه رفتار اين ژن در موش و انسان، ممكن است بتوان داروهايي براي متوقف كردن اين ژن و كاهش كلسترول ساخت. بليندا ليندن، سرپرست اطلاعات پزشكي در بنياد قلب بريتانيا اعتقاد دارد: <چند عامل مي‌تواند اند ازه كلسترول خون كه تغييرات آن معمولا از 4 تا 11 درصد است، اثر بگذارد كه اين نوسانات در بيش از نيمي از موارد احتمالا به نور و حرارت، تغيير ميزان هورمون‌ها، وزن بدن، رژيم غذايي و ميزان فعاليت‌هاي جسمي‌و ورزش مرتبط است.>
ترس از كلسترول تخم مرغ
يكي از مواد غذايي كه بلافاصله بعد از مطلع شدن از چربي خون بالا از رژيم غذايي حذف مي‌شود، تخم مرغ است در حالي كه هنوز انواع روغن‌ها براي تهيه غذا استفاده مي‌شود و حتي تغييري هم نكرده است. در كل، تخم مرغ ماده غذايي شناخته شده‌اي است كه از نظر كيفيت بعد از شير مادر قرار مي‌گيرد. در حقيقت تخم مرغ بهترين منبع پروتئيني است كه حاوي ويتامين‌ها به‌جز ويتامين C و مواد معدني ضروري است. اما برخي از عوامل نظير كلسترول بالاي تخم مرغ موجب شده است كه اين ماده غذايي در تغذيه عمومي‌حتي در زمان حاضر نيز جايگاه واقعي خود را نيابد.
براساس اطلاعات حاصله از آخرين تحقيقات به عمل آمده از سوي انجمن قلب آمريكا، كميسيون بين‌المللي تخم مرغ و دانشگاه آريزونا مشخص شده است كه كلسترول دريافتي از راه غذا و كلسترول موجود در خون با هم يكي نيستند. به عبارت ديگر كلسترول موجود در غذاي مصرفي به طور خودكار به كلسترول خون افزوده نمي‌شود و قسمت اعظم كلسترول خون در داخل بدن سنتز مي‌شود. به موازات افزايش ميزان كلسترول دريافتي از غذا، ميزان سنتز كلسترول در بدن كاهش مي‌يابد كه اين روند به تثبيت وضعيت كلسترول پلاسما كمك مي‌كند. لازم به ذكر است كه چربيهاي اشباع شده موجود در غذا بيشترين تاثير را روي سطح كلسترول خون مي‌گذارند و در اين بين كلسترول غذا نقشي ندارد. طبيعي است وقتي كه چربيهاي اشباع نشده جايگزين چربيهاي اشباع شده شوند، كلسترول خون پايين مي‌آيد. نكته قابل توجه آن است كه قسمت اعظم چربيهاي موجود در زرده تخم مرغ ،از نوع غيراشباع هستند و هيچ ارتباطي با افزايش كلسترول ندارند. بنابراين از كلسترول تخم مرغ نترسيد و روزانه يك عدد تخم مرغ مصرف كنيد. جالب است بدانيد كه افرادي كه سكته قلبي هم كرده‌اند، اجازه دارند كه در هفته دو عدد تخم مرغ بخورند. پس خيلي به خودتان ترس راه ندهيد.
بهترين سبزي و ميوه‌ها
حتماً مي‌دانيد كه ميوه و سبزي‌ها از بهترين مواد غذايي در برنامه روزانه هستند كه براي كاهش چربي خون توصيه مي‌شوند اما آيا مي‌دانيد كه كدام يك از آنها بيشترين اثر را دارند؟
براي شروع بايد بگوييم كه يكي از اولين‌هاي اين گروه از مواد غذايي دانه‌هاي سويا هستند. به طوري كه مطالعات نشان داده‌اند مصرف 25 تا 50 گرم از سويا در روز البته به مدت چهار هفته سطح كلسترول بد خون را به ميزان 10 تا 20 درصد در افرادي كه مبتلا به چربي خون بالا هستند، كاهش مي‌دهد. جالب است بدانيد كه تركيباتي به نام ساپونين و ايزو فلاونوييدهايي به نام جنستيين اين خاصيت را به سويا داده‌اند. به اين دليل است كه جايگزين كردن پروتئين سويا حداقل در ميان سالگي در عوض گوشت قرمز به شدت توصيه مي‌شود. اما سبزي ديگري كه خاصيت كم‌كنندگي چربي خون خصوصاً كلسترول بد را دارد، سير است. به اين ترتيب كه آليسين موجود در سير، البته اگر سير به طور مرتب مصرف شود، موجب كاهش كلسترول بد و افزايش كلسترول خوب مي‌شود و به اين ترتيب افرادي كه سير تازه و يا پخته شده ميل مي‌كنند، كمتر به بيماري‌هاي قلبي دچار مي‌شوند. علاوه بر سير، پياز نيز يك كاهنده چربي خون به حساب مي‌آيد. به اين ترتيب كه مطالعات نشان داده‌اند تركيباتي كه در خانواده ايزوفلاونوييدها جاي مي‌گيرند، موجب كاهش كلسترول بد در بدن شده و به اين ترتيب براي افرادي كه از چربي خون بالا رنج مي‌برند، توصيه مي‌شود. به طوري كه مصرف هفته‌اي سه تا چهار بار اين سبزي از طريق رژيم غذايي به ميزان قابل ملاحظه‌اي احتمال ابتلا به بيماري‌هاي قلبي را كاهش مي‌دهد.
علاوه بر سبزي‌ها همان طور كه گفتيم ميوه‌ها هم موجب كاهش كلسترول خون مي‌شوند؛ كه مهم‌ترين آنها سيب است. مي‌پرسيد چه‌طور ؟ بايد بگوييم كه اين ميوه داراي پكتين بالايي است كه اين ماده در دسته فيبرهاي محلول جاي مي‌گيرد و در كنترل چربي خون بسيار مؤثر است. به اين ترتيب كه مطالعات نشان داده‌اند پكتين دريافتي وارد بدن شده و با اسيد‌هاي صفراوي كه از عوامل جذب كلسترول خون هستند، باند مي‌شوند و به اين ترتيب موجب دفع كلسترول اضافي مي‌شوند و با اين مكانيسم به كاهش كلسترول خون، كمك مي‌كنند، پس حداقل يك سيب در روز آن هم با پوست بسيار ضروري به نظر مي‌رسد. علاوه بر سيب، ميوه روزهاي زمستان يعني پرتقال هم يكي ديگر از ميوه‌هايي است كه به كلسترول خون كمك مي‌كند به اين ترتيب كه ويتامين c بالايي كه در اين ميوه وجود دارد مانع از تخريب كلسترول بد و تبديل آن به راديكال‌هاي آزاد مي‌شود و از اثرات مخرب اين تركيبات و آسيب به شريان‌ها جلوگيري مي‌كند
روزنامه سلامت
